Woningwet: Het financieel reglement

Lang, lang geleden (nee, dit wordt geen sprookje…) werkte een van mijn collega’s als eindverantwoordelijke bij een corporatie. Een van zijn commissarissen vroeg: “heb jij op elk moment inzicht of alle activiteiten van onze organisatie bijdrage aan het realiseren van de strategische doelen?”. “En kan jij op een transparante en eenduidige manier aangeven dat wij onze activiteiten op een efficiënte en effectieve wijze uitvoeren en ons daarbij aan alle wet- en regelgeving houden?”

Met andere woorden, wat is de koppeling tussen de strategie die voortkomt uit onze missie en visie en de implementatie daarvan op de werkvloer? Over het antwoord kunnen we kort zijn. “Nee”.

Er is vaak wel inzicht in onderdelen maar op elk moment inzicht in de bijdrage van alle activiteiten is  wel groot. Maar zeker als de vraag aan een maatschappelijke organisatie wordt gesteld is het geen rare vraag.

Management Control Framework

Een Management Control Framework (MCF) kan een manier zijn om deze vragen te beantwoorden doordat de corporatie via het MCF haar doelstellingen op een beheerste en transparante werkwijze realiseert.

Juist de invoering van de Woningwet vraagt om meer verantwoording over het handelen van corporaties. Door de Woningwet krijgen gemeente en huurdersorganisaties meer informatie over de volkshuisvestelijke prestaties en de investeringscapaciteit. Nog belangrijker is de jaarlijkse cyclus van prestatieafspraken. Ieder eerste half jaar geven de gemeente en huurders een oordeel over de prestaties van de corporatie. Juist daardoor is het belangrijker dat wij beter kunnen uitleggen waarop ons handelen is gebaseerd.

Het financieel reglement geldt voor alle corporaties

Tevens is het financieel reglement verplicht gesteld. Zonder uitzondering voor alle corporaties. Duidelijker dan artikel 103 en 104 van de BTIV kunnen wij het niet stellen:

• Het reglement [..] bevordert dat het financiële beleid en beheer van de toegelaten instelling en de dochtermaatschappij dienstbaar is aan het bereiken van haar doelstellingen op het terrein van de volkshuisvesting en gericht is op het waarborgen van haar financiële continuïteit. Het reglement bevordert voorts het optimaal beheersen van financiële risico’s en het voorkomen van misbruik en oneigenlijk gebruik van wettelijke voorschriften. Het reglement bepaalt de doelstellingen van het financiële beleid en beheer en de samenhang tussen die doelstellingen en de doelstellingen van de toegelaten instelling.

En juist bovenstaande punten worden bereikt met een onderdeel van het MCF. Vanzelfsprekend bestaat een financieel reglement uit statuten aangaande de investeringen, beleggingen, verbindingen en treasury. Net als voorgaande gaat het MCF in op de ‘hoe’ vraag. Maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld het investeringenstatuut gaat het MCF in op hoe wij onze strategische doelstellingen zo efficiënt en effectief mogelijk bereiken zonder daarbij onverantwoorde risico’s te nemen. Het MCF is daarbij een belangrijke verbinder tussen de strategische en de tactische laag. Van richten naar inrichten.

En WSW en de Aw kijken mee

Tot slot kijken ook het WSW en de Aw steeds meer naar de koppeling tussen de missie, visie, ondernemingsplan en de portefeuillestrategie. Het WSW leunt hierbij op de 24 business risk vragen. Kijk bijvoorbeeld naar wanneer een corporatie een hoog risico krijgt op de eerste van de 24 vragen:

• “De corporatie heeft een slecht dan wel in het geheel geen gedocumenteerde portefeuillestrategie. De missie en strategie van de corporatie zijn onvoldoende uitgewerkt c.q. is in het geheel afwezig. De corporatie voert geen strategische analyses uit van de vraag naar huisvesting vanuit de doelgroepen en de ontwikkelingen daarin, en de kwaliteit van de vastgoedvoorraad. De corporatie heeft onvoldoende beeld van sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen.”

Ook de Aw let bij de beoordeling van het scheidingsvoorstel op de kracht van de portefeuillestrategie:  “De verankering van de (portefeuille)strategie en de volkshuisvestelijke opgave met de financiële uitwerking vormt een belangrijk fundament voor het scheidingsvoorstel.” Daarbij kijkt de Aw tevens naar de koppeling tussen de portefeuillestrategie en de financiële haalbaarheid en risico’s van de gekozen strategie.

Duidelijk en transparant communiceren over de strategie en waarom het handelen van de corporaties bijdraagt aan het realiseren van de doelstellingen is van groot belang. En alhoewel een MCF veel breder kijkt dan alleen de portefeuillestrategie is het wel een essentieel onderdeel.

Waarom dus een MCF?

Omdat effectief, doelmatig en transparant besturen niet zonder kan. En u als maatschappelijke organisatie inzicht moet hebben in de bijdrage van alle activiteiten. Ieder moment…

Woningwet: Het financieel reglement

Voor 1 september 2016 moet iedere corporatie een financieel reglement opgesteld hebben. De eisen die aan het reglement zijn gesteld hebben onder meer betrekking op de uitgangspunten van het financieel beleid en beheer, de organisatie en jaarlijkse monitoring en de betrokkenheid van het intern toezicht op het beheer. Ook worden regels gesteld voor beleggingen en derivaten. En stilzitten is er niet bij want indien een financieel reglement ontbreekt kan de minister een actief toezichthouder benoemen.

De opleiding Woningwet: Het financieel reglement biedt inzicht in de eisen aan een goed financieel reglement en hoe u een werkend en levend reglement kunt opzetten, de benodigde beoordelingscriteria en de samenhang hiertussen. Zodat u voldoet aan regelgeving én een nuttig beleidsinstrument heeft. Voor als u ook eens een vraag krijgt van een van uw commissarissen.