Een nieuwe oriëntatie op risicomanagement

Corporaties hebben sinds de brutering steeds meer taken gekregen. Met die taken worden ook risico’s overgedragen. Uit verschillende incidenten blijkt dat hiermee doorgaans onvoldoende rekening wordt gehouden, zowel door de politiek als door de corporaties.

Effect op maatschappelijke organisaties

Het afwentelen van risico’s door de overheid op corporaties heeft tot gevolg dat bestuurders en toezichthouders te maken krijgen met grotere risico’s. In de praktijk wordt de toename van de risico’s nog niet vaak vertaald in een adequate en doortimmerde aanpak van risicomanagement. De aandacht van bestuurders voor risicomanagement is nog beperkt, de relatie met strategie en missie wordt maar mondjesmaat gelegd en de instrumenten en processen zijn nog onvoldoende ontwikkeld. Blijkbaar levert het traditioneel risicomanagement voor veel bestuurders niet genoeg op om echt geïnteresseerd te raken. Traditioneel risicomanagement gaat uit van beheersen, beperken, vermijden van risico’s en werkt daardoor verlammend. De gebruikte modellen en werkwijzen zijn veelal niet effectief .

Risicomanagement nieuwe stijl

Het wordt voor bestuurders steeds belangrijker om de blik op de toekomst te richten, ontwikkelingen in de omgeving te duiden en om strategieën te formuleren waarbij de organisatie ‘robuust’ gemaakt wordt voor allerlei verwachte en onverwachte ontwikkelingen. Risicomanagement zou moeten aansluiten bij deze ontwikkelingen. Dan kan het uitgroeien tot een waardevol hulpmiddel bij het vormgeven aan maatschappelijk ondernemerschap. Bij dit ‘risicomanagement nieuwe stijl’ passen andere werkwijzen en methoden, meer gericht op het handelen en gedrag van managers, bestuurders en toezichthouders op basis van vooruitzichten en niet op basis van historische cijfers als verantwoording achteraf. Het doet daarmee veel meer een beroep op de creativiteit, innovatief vermogen en het ondernemerschap van deze actoren. Dit alles vraagt om een multidisciplinaire benadering. Hierbij hoort ook een ander “eigenaarschap” van risicomanagement in de organisatie: het kan niet (langer) het exclusieve domein zijn van controllers en internal auditors.

Vijf manieren om risicomanagement te moderniseren

Vijf factoren waarmee risicomanagement kan worden gemoderniseerd en beter kan worden gebruikt bij het ondersteunen en borgen van maatschappelijk ondernemerschap:

1) Het definiëren van een risicobereidheid, vanuit de missie en visie van de organisatie.
2) Meer aandacht voor risicobewustzijn.
3) Naast een andere houding tav risico’s moeten bestuurders en managers ook op een andere manier risico’s “managen”.
4) Gekoppeld aan het vorige punt moeten bestuurders en managers het accent verleggen van risicoanalyse en het plannen van beheersmaatregelen naar het doen uitvoeren, monitoren en evalueren van die maatregelen.
5) Control moet een faciliterende rol en ook niet méér dan dat vervullen bij het risicomanagement.

Praktische handvatten

Zoekt u praktische handvatten voor het moderniseren van het risicomanagement? Volg dan de eendaagse ‘Risicomanagement in de praktijk’ op 25 september.