De grootste misvatting over inkomensregistratie

Geplaatst op 15 mei 2017
Geschreven door Koen Velner
Categorie Algemeen

Corporatiemedewerkers moeten bij het toewijzen van sociale huurwoningen op meerdere borden tegelijk schaken. Zo is er bijvoorbeeld een technisch speelveld (is alles naar behoren of zijn er aanpassingen nodig), een sociaal speelveld (samenstelling van de buurt, bijzondere situaties, doelgroepen, urgenties), en een financieel speelveld. Bij dat laatste denken we met name aan het aspect betaalbaarheid: kan de huur worden betaald door de kandidaat-huurder?

Tegelijkertijd moet er nog een ander spel gespeeld worden: de inkomensregistratie. Sinds de invoering van passend toewijzen begin vorig jaar is die er alleen maar belangrijker op geworden.

Ceci n’est pas une pipe

Je zou hierbij een één-op-één relatie verwachten tussen betaalbaarheid (‘de werkelijkheid van vandaag’) en inkomensregistratie, bijvoorbeeld in de systematiek om deze vast te stellen. De politiek belijdt deze ook herhaaldelijk, daarbij verwijzend naar het passend toewijzen en de jaarlijks vastgestelde inkomensgrenzen. Dat is inderdaad de theorie. Maar in de praktijk ondervindt de corporatiemedewerker vrijwel dagelijks iets anders: inkomensregistratie is een spel met eigen spelregels. Een spel waarvan de regels (en daardoor ook de uitslag) in veel gevallen niet overeenkomen met de feitelijke, actuele financiële situatie van de klant. Je denkt onwillekeurig even aan het (bovenstaande) beroemde schilderij van Magritte. Want:

Fiscaal inkomen van 2 of 1 jaar geleden is maatgevend, kandidaat kan kiezen uit 2015 of 2016, partners kunnen zelfs willekeurig combineren.
Een laag fiscaal inkomen 2015/16 geef recht op een huurwoning, actueel inkomen mag alleen na instemming (=wens) van de klant, óók als het actueel inkomen inmiddels boven de inkomensgrens ligt. Scheefhuren is hiervan het gevolg.
Actueel inkomen op basis van loonstroken is onduidelijk, laat ruimte voor discussie, en over-simplificatie leidt tot andere uitkomsten (overuren, vakantiegeld ja of nee, we hebben het al eerder hier en hier besproken).

Tongue-in-cheek zouden we kunnen zeggen dat inkomensregistratie een kruising is tussen Monopoly en een potje ganzenborden: er zijn regels, harde spelregels, maar het is nep-geld (‘it’s fake, it’s fake money!’) en je moet uitkijken dat je niet in de put valt (geen accountantsgoedkeuring want iets te slordig gegooid met de stenen).

Misschien brengt de voortschrijdende informatietechnologie over enkele jaren een oplossing. Kijk maar eens in op www.mijnUWV.nl, daar vind je je onder ‘persoonlijke gegevens-loongegevens’ je fiscale maandinkomen, bijgewerkt tot en met afgelopen maand! In hypothekenland worden hiermee inmiddels de eerste stappen gezet.

Play the game

Maar opinions are overrated, en toekomstmuziek daar kunnen we nu niks mee. Just deal with the facts, dat is de boodschap die ik hier wil overdragen. Ja: de uitslag komt soms niet overeen met de feitelijke financiële situatie van de klant. Een inkomensverklaring uit 2015 met € 0,- roept natuurlijk vraagtekens op, maar voor de inkomensregistratie is-ie goed, het dossier kan daarmee compleet worden genoemd, keurig volgens de regels. Klaar. Je kan best naar betaalbaarheid kijken, maar dat is een ander speelveld, en heeft met het dossier van inkomensregistratie niets te maken. Soms kan je diezelfde regels zelf ook handig gebruiken om een ‘kloppend dossier’ te maken. Pick and choose. Maar val niet in de put, en kleur binnen de lijntjes. De regels zoals opgesteld in het BTIV en het accountantsprotocol zijn zoals ze zijn:

Heeft u een papier van de Belastingdienst over 2015 met daarop een getal onder de 36.166? – dan heeft u een sociale huurwoning gewonnen!

Praktijktraining inkomensregistratie: Loonstroken en bijzondere situaties

Op basis van onze ervaringen is de praktijktraining vernieuwd. In de training wordt dieper ingegaan op het registreren van actuele inkomensgegevens, en oefenen de deelnemers tijdens deze uitgebreide praktijktraining met casus in het lezen en verwerken van loonstroken.

Een incompany opleiding gericht op uw situatie en met eigen praktijkcasus is uiteraard mogelijk. Vraag hier een vrijblijvend voorstel aan voor een sessie aan huis.